SEA Games có 7 môn võ thường xuyên có trong chương trình đại hội nhiều năm, gồm quyền Anh, taekwondo, karate, judo, wushu, pencak silat và Muay Thai, nếu không tính vật. Các môn khác hoặc mới xuất hiện gần đây như jujitsu, kick boxing, vovinam hoặc thỉnh thoảng mới góp mặt như võ gậy.

Khuất Hải Nam mừng chiến thắng ở chung kết karate SEA Games 33, nội dung kumite dưới 67kg nam, tại Khu phức hợp Chính phủ Chaeng Watthana ở Bangkok, Thái Lan ngày 12/12/2025. Ảnh: Hiếu Lương
Trong 7 môn võ kể trên, Việt Nam mới chỉ có karate đứng đầu ba kỳ liên tiếp, tại SEA Games 31, 32 và 33. Đội judo hay wushu cũng có lúc nhất toàn đoàn hai kỳ liên tiếp, nhưng không duy trì được đến kỳ thứ ba. Trong đó, judo Việt Nam cũng đứng đầu tại SEA Games 31 và 32, nhưng chỉ giành một HC vàng kỳ này và đứng thứ ba.
Tại SEA Games 33, karate Việt Nam giành 6 HC vàng, 3 bạc, 2 đồng. Chủ nhà Thái Lan đứng thứ hai với 4 HC vàng, 5 bạc và 2 đồng. Số huy chương của hai đoàn ngang nhau, nhưng mấu chốt nằm ở 4 trận chung kết Việt Nam thắng chủ nhà.
6 nội dung đem về HC vàng cho karate Việt Nam kỳ này là kumite dưới 61kg nữ (Hoàng Thị Mỹ Tâm), dưới 68kg nữ (Đinh Thị Hương), dưới 67kg nam (Khuất Hải Nam), dưới 84kg nam (Nguyễn Thanh Trường), đồng đội nữ (Nguyễn Thị Diệu Ly, Mỹ Tâm, Nguyễn Thị Thu, Đinh Thị Hương) và kata đồng đội nữ (Hoàng Thị Thu Uyên, Bùi Ngọc Nhi, Nguyễn Ngọc Trâm, Nguyễn Thị Phương).
Trong đó, Mỹ Tâm và Đinh Thị Hương cùng giành hai HC vàng. Cả hai HC vàng đồng đội đều tới từ chiến thắng trước Thái Lan ở chung kết, lần lượt ngày đầu 11/12 và cuối 14/12 của karate. Ở các trận đơn, Mỹ Tâm và Hải Nam cũng thắng đối thủ chủ nhà để giành HC vàng.

Nguyễn Thị Diệu Ly (đai đỏ) trong trận chung kết gặp Marissa Hafezan (Singapore) hạng dưới 55kg nữ ngày 12/12/2025. Ảnh: Hiếu Lương
Trong 20 năm qua, karate Việt Nam cũng có lúc đứng đầu SEA Games năm 2009 tại Lào. Kể từ đó, đội không thể giữ được vị thế, khi bị Indonesia rồi Malaysia vượt qua. Tại SEA Games 31 ở Ninh Bình, karate Việt Nam đòi lại vị trí số một. Đến kỳ trước ở Campuchia, đội tiếp tục giữ vị thế với 6 HC vàng.
Không phải môn thi quen thuộc ở Olympic, nhưng karate là "khách quen" tại SEA Games và Asiad. Đây là môn đem về nhiều HC vàng nhất lịch sử Việt Nam tại Asiad, với 5 HC vàng, chiếm tỷ lệ 26%. Đỉnh cao của karate Việt Nam là thập niên đầu của thế kỷ 21, với những HC vàng từ Vũ Kim Anh, Nguyễn Trọng Bảo Ngọc năm 2002, Vũ Thị Nguyệt Ánh 2006 và Lê Bích Phương 2010.
Đến Asiad 19 năm 2022, karate Việt Nam giải cơn khát vàng với chức vô địch kata đồng đội nữ của Thu Uyên, Ngọc Trâm và Nguyễn Thị Phương. Cũng trong năm đó, trưởng bộ môn karate, ông Vũ Sơn Hà trở thành người Việt Nam đầu tiên được bầu làm Chủ tịch Liên đoàn karate Đông Nam Á.
Thành công liên tiếp tại SEA Games sẽ là nền tảng để karate Việt Nam chinh phục thêm nhiều vinh quang ở Asiad 20 tại Nhật Bản tháng 9/2026. Nhật Bản là cái nôi của karate, nên môn này có tới 15 nội dung ở Á vận hội sắp tới, nhiều nhất trong các môn võ.
Đã đến lúc karate Việt Nam hướng ra sân chơi châu lục.
Xuân Bình