Thủ tướng Pháp Francois Bayrou bị phế truất

Ngày 8/9, cuộc bỏ phiếu tín nhiệm tại Quốc hội Pháp đã cho kết quả không nằm ngoài dự đoán. Với 364 phiếu chống và 194 phiếu thuận, Quốc hội Pháp đã chấm dứt nhiệm kỳ chưa đầy 9 tháng của Thủ tướng Francois Bayrou, mở ra cuộc khủng hoảng chính trị mới buộc Tổng thống Emmanuel Macron phải tìm kiếm Thủ tướng thứ tư chỉ trong vòng 12 tháng. Điện Elysée cho biết ông Macron sẽ bổ nhiệm một Thủ tướng mới "trong những ngày tới".

Ông Bayrou, người đảm nhiệm vị trí Thủ tướng trong 9 tháng, đã khiến ngay chính các đồng minh của mình bất ngờ khi kêu gọi một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm nhằm chấm dứt thế bế tắc kéo dài liên quan đến kế hoạch thắt lưng buộc bụng. Ông đã công bố dự thảo ngân sách vào tháng 7, trong đó đặt mục tiêu cắt giảm 44 tỷ Euro chi tiêu trong vòng 3 năm, bao gồm cả việc cắt giảm lương hưu và chi phí cho dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Những đề xuất này đã làm bùng lên nhiều tuần tranh luận căng thẳng tại Quốc hội và vấp phải sự chỉ trích mạnh mẽ từ dư luận.

Ông Bayrou là Thủ tướng thứ 6 dưới thời ông Macron kể từ khi Tổng thống Pháp lần đầu được bầu vào năm 2017. Việc Thủ tướng Bayrou bị phế truất khiến Tổng thống Macron phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng chính trị mới trong bối cảnh ông đang dồn sức cho các nỗ lực ngoại giao liên quan đến cuộc chiến tại Ukraine.

Trước cuộc bỏ phiếu tại Hạ viện Pháp, ông Bayrou đã bảo vệ quyết định kêu gọi một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm đầy rủi ro khi nói với các nghị sĩ: "Rủi ro lớn nhất là không hành động, để mọi việc tiếp diễn mà không có gì thay đổi và rồi mọi chuyện vẫn như cũ".

Mô tả nợ công là "đe dọa đến sự sống còn" của nước Pháp, ông Bayrou khẳng định chính phủ của ông đã đưa ra một kế hoạch để nước Pháp có thể "trong vài năm tới thoát khỏi làn sóng nợ nần đang nhấn chìm quốc gia". Ông Bayrou nói thêm: "Các vị có quyền lật đổ chính phủ nhưng không có quyền xóa bỏ thực tế". Ông Bayrou cũng nhấn mạnh rằng thắt lưng buộc bụng là việc cần thiết để duy trì vị thế của Pháp, song các nhóm đối lập trong Quốc hội đã liên kết để cùng bỏ phiếu chống.

Thủ tướng Pháp Francois Bayrou bị phế truất sau cuộc bỏ phiếu tín nhiệm - Ảnh 1.

Thủ tướng Pháp Francois Bayrou phát biểu trước Quốc hội trong cuộc bỏ phiếu tín nhiệm (Ảnh: AFP/Getty Images)

Thất bại của ông Bayrou báo hiệu nguy cơ bế tắc lập pháp kéo dài tại nền kinh tế lớn thứ hai Liên minh châu Âu (EU), vốn đang đối mặt với thâm hụt ngân sách và các thách thức quốc tế như xung đột ở Ukraine và Gaza hay sự thay đổi ưu tiên chính sách của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Theo Hiến pháp, chính quyền của ông Bayrou sẽ phải nộp đơn từ chức lên Tổng thống Macron.

Jean-Luc Mélenchon, lãnh đạo phe cực tả La France Insoumise, đã kêu gọi Tổng thống Macron từ chức sau cuộc bỏ phiếu tín nhiệm. Ông viết trên mạng xã hội X: "Bayrou đã gục ngã. Một chiến thắng và sự giải tỏa cho nhân dân. Giờ đây Macron đang ở tuyến đầu đối mặt với người dân. Ông ấy cũng phải từ chức".

Phát biểu trước truyền thông sau cuộc bỏ phiếu, lãnh đạo đảng Xã hội - ông Boris Vallaud - cho biết đảng của ông đã sẵn sàng tham chính và đề xuất "một con đường chính trị khác với con đường của Emmanuel Macron - người đã dẫn chúng ta đến ngõ cụt này".

Song song với biến động chính trị, nước Pháp cũng đang phải đối mặt với căng thẳng xã hội. Một nhóm cánh tả tự xưng là "Bloquons Tout" (Hãy chặn đứng tất cả) đã kêu gọi tổ chức một ngày hành động vào thứ Tư (10/9), trong khi các công đoàn kêu gọi người lao động đình công vào ngày 18/9.