"Mưa đỏ" - hiện tượng "vươn mình" của điện ảnh chiến tranh Việt Nam

• Admin
• Tháng 9 04, 2025

Tính đến 15h ngày 3/9, phim Mưa đỏ đã đạt mức doanh thu trên 450 tỉ đồng. Đầu giờ sáng cùng ngày, con số này là hơn 440 tỉ, theo số liệu thống kê từ Box Office Vietnam.

Nhìn nhận mức doanh thu của một bộ phim về đề tài chiến tranh tăng lên từng giờ, PGS TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và xã hội của Quốc hội khẳng định, đây là hiện tượng chưa từng có của điện ảnh Việt Nam. Chuyên gia đã trả lời Thời báo VTV về nội dung này.

Doanh thu của Mưa đỏ ngay sau khi bộ phim ra mắt đã thực sự gây chú ý. Theo ông, có thể giải mã hiện tượng đột phá ở dòng phim đề tài chiến tranh này như thế nào?

Con số doanh thu trên 450 tỉ đồng mà Mưa đỏ đạt được tính đến chiều 3/9 thực sự là một hiện tượng gây bất ngờ lớn, không chỉ trong giới làm phim mà cả trong dư luận xã hội. Càng bất ngờ hơn nếu chúng ta nhìn nhận Mưa đỏ không phải một bộ phim thương mại, không được phát hành trong dịp Tết như nhiều tác phẩm điện ảnh trước đó đã từng lập kỷ lục phòng vé tại Việt Nam.

Sự đột phá này xuất phát từ nhiều yếu tố. Trước hết, đó là nhu cầu của khán giả Việt Nam, đặc biệt là thế hệ trẻ về những tác phẩm điện ảnh chạm đến lịch sử dân tộc bằng một ngôn ngữ hiện đại, giàu cảm xúc. Khi bộ phim khắc họa chân thực sự khốc liệt của chiến trường, tinh thần quả cảm và tình đồng đội thiêng liêng, đã tạo được sự đồng cảm mạnh mẽ, khơi dậy niềm tự hào và xúc động trong lòng công chúng.

Mưa đỏ cũng thành công bởi sự đầu tư nghiêm túc. Những thước phim được dàn dựng công phu, sát tư liệu lịch sử và có chất lượng nghệ thuật cao khiến khán giả vừa xem vừa trải nghiệm, vừa thổn thức vừa tự hào.

Tôi cũng tin rằng sự bùng nổ doanh thu của phim còn đến từ bối cảnh đặc biệt, khi đất nước ta đang sống trong không khí kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9, khi tinh thần dân tộc được khơi dậy mạnh mẽ. Người dân không chỉ đến rạp để xem một bộ phim, mà còn để hòa mình vào dòng chảy ký ức và niềm tin của cả dân tộc.

Trong một thời gian dài, phim chiến tranh cách mạng vẫn loay hoay tìm chỗ đứng trên thị trường. Nhưng từ "cơn sốt" Địa đạo đến Mưa đỏ đã cho thấy một cái nhìn khác, khẳng định dòng phim này hoàn toàn đủ sức cạnh tranh sòng phẳng về doanh thu với phim thương mại, hoặc những phim được phát hành vào dịp Tết - thời điểm lý tưởng để hút khán giả?

Nếu như trước đây, dòng phim chiến tranh cách mạng ở Việt Nam thường bị cho là "khó xem", kén khán giả thì giờ đây, góc nhìn này đã thay đổi. Trong bối cảnh đất nước đang bước vào kỷ nguyên mới với tinh thần tự tôn dân tộc mạnh mẽ, phim đề tài chiến tranh trở thành cầu nối, giúp khán giả hiểu sâu hơn về lịch sử và nuôi dưỡng tình yêu nước.

Các đạo diễn, nhà sản xuất cũng đã chú trọng hơn đến kỹ thuật điện ảnh, nhịp kể chuyện, tạo dựng nhân vật có chiều sâu, kết hợp với hình ảnh, âm thanh, kỹ xảo hiện đại. Phim không còn khô cứng, giáo điều mà trở nên gần gũi, hấp dẫn, có sức lan tỏa hơn.

Cùng với đó, sự thay đổi trong cách tiếp cận của nhà làm phim, từ kể lại lịch sử theo lối minh họa sang khai thác chiều sâu tâm lý con người, số phận cá nhân trong bối cảnh chiến tranh – đã tạo nên sự đồng cảm mạnh mẽ với khán giả. Người xem không chỉ thấy chiến tranh như một bức tranh sử thi, mà còn cảm nhận được tình yêu, nỗi đau, sự mất mát và khát vọng sống của con người trong chiến tranh.

Nói cách khác, khán giả Việt Nam hiện nay không còn "thờ ơ" với phim chiến tranh cách mạng nữa, bởi họ đã tìm thấy trong đó không chỉ lịch sử, mà còn là câu chuyện của chính mình, của dân tộc, được kể bằng ngôn ngữ điện ảnh hiện đại và hấp dẫn.

Thời điểm công chiếu chắc chắn cũng có tác động nhất định đến cảm xúc của khán giả. Cả Địa đạo và Mưa đỏ đều ra mắt vào những dịp lễ trọng đại của đất nước. Trong những ngày tháng thiêng liêng đó, lòng tự hào dân tộc, tri ân lịch sử được khơi dậy thực sự mạnh mẽ. 

Đó cũng là lý do khiến Mưa đỏ "gây sốt" trong suốt những ngày qua. Một bộ phim đề tài chiến tranh có tỉ lệ lấp đầy phòng chiếu cao thực sự là một tín hiệu đáng mừng, cho thấy dòng phim này hoàn toàn có thể cạnh tranh sòng phẳng trên thị trường thương mại. Khán giả sẵn sàng trả tiền để ra rạp khi bộ phim thật sự chạm vào trái tim, mang lại cả giá trị cảm xúc, nghệ thuật lẫn sự hấp dẫn trong trải nghiệm giải trí.

Có thể xem Mưa đỏ là hiện tượng "vươn mình" của điện ảnh đề tài chiến tranh không, thưa ông?

Tôi cho rằng hoàn toàn có thể xem Mưa đỏ là một hiện tượng "vươn mình" của điện ảnh chiến tranh Việt Nam. Suốt nhiều năm qua, dòng phim cách mạng – chiến tranh thường bị cho là khô khan, khó tiếp cận, thậm chí không có khả năng tạo nên những cú hích về doanh thu. Nhưng Mưa đỏ đã chứng minh điều ngược lại, khi một tác phẩm được đầu tư nghiêm túc, làm bằng tâm huyết, tôn trọng sự thật lịch sử và biết cách kể chuyện bằng ngôn ngữ điện ảnh đương đại, khán giả sẽ đón nhận nồng nhiệt.

Con số hơn 450 tỉ đồng, và sẽ còn tiếp tục tăng cao không chỉ là kỷ lục thương mại, mà còn là minh chứng hùng hồn cho sức sống của thể loại phim chiến tranh.

Doanh thu của Mưa đỏ sẽ cần được điện ảnh Việt Nam nhắc đến nhiều lần như một cột mốc, không chỉ để tự hào, mà còn để định hướng cho sự phát triển lâu dài của cả nền công nghiệp điện ảnh nước nhà.

Ông dự báo về doanh thu đạt được của "Mưa đỏ" ra sao?

Với đà tăng trưởng hiện nay, tôi cho rằng doanh thu cuối cùng của Mưa đỏ hoàn toàn có thể vượt mốc doanh thu kỷ lục mà trước đó, phim Mai của Trấn Thành đã đạt được, với con số 551 tỉ đồng, thậm chí còn tiến xa hơn nữa nếu hiệu ứng xã hội tiếp tục lan tỏa mạnh mẽ.

Tôi tin rằng trong những tuần tiếp theo, Mưa đỏ sẽ tiếp tục giữ sức hút mạnh mẽ, không chỉ ở rạp chiếu trong nước mà còn có thể tạo hiệu ứng khi đưa ra thị trường quốc tế. Nếu điều này trở thành hiện thực, Mưa đỏ sẽ không chỉ lập kỷ lục doanh thu, mà còn là biểu tượng cho sự trở lại đầy ngoạn mục của điện ảnh chiến tranh Việt Nam trong kỷ nguyên mới, mở ra cơ hội để chúng ta vừa khẳng định bản sắc dân tộc, vừa nâng tầm vị thế điện ảnh Việt Nam trên bản đồ thế giới.

Mở rộng hơn, ông suy nghĩ như thế nào về "chìa khóa" để phim chiến tranh Việt Nam đi đường dài, để chúng ta có nhiều hơn nữa những Mưa đỏ, Địa đạo?

Phim chiến tranh Việt Nam dù đang tạo được những tín hiệu khởi sắc, nhưng thẳng thắn thì vẫn còn không ít hạn chế, lớn nhất nằm ở kịch bản. Nhiều bộ phim vẫn mắc lỗi sa vào lối kể minh họa, nặng về sự kiện mà thiếu đi chiều sâu tâm lý nhân vật. Điều này khiến phim dễ trở thành những "bài học lịch sử bằng hình ảnh" hơn là một tác phẩm nghệ thuật thực sự chạm đến trái tim người xem.

Thứ hai, nguồn lực sản xuất còn hạn chế. Chiến tranh là bối cảnh khốc liệt, đòi hỏi kinh phí lớn cho phục trang, bối cảnh, vũ khí, kỹ xảo. Trong khi đó, điện ảnh Việt vẫn phải "liệu cơm gắp mắm", nhiều dự án bị thu hẹp quy mô, chưa thể tạo ra những trường đoạn hoành tráng đủ sức cạnh tranh với phim quốc tế.

Thứ ba, cách tiếp cận khán giả chưa thật sự mạnh mẽ. Việc truyền thông, quảng bá nhiều khi chỉ tập trung vào dịp lễ kỷ niệm, mà thiếu chiến lược dài hạn để biến phim chiến tranh thành một dòng chảy ổn định, có chỗ đứng thường xuyên trong đời sống văn hóa.

Vậy chìa khóa để dòng phim chiến tranh Việt Nam đi đường dài là gì? Theo tôi, có ba điểm then chốt, đó là đầu tư cho kịch bản; kết hợp giữa Nhà nước và tư nhân; đổi mới ngôn ngữ điện ảnh và cách kể chuyện. Chúng ta cần học hỏi công nghệ làm phim tiên tiến, nhưng đồng thời giữ bản sắc riêng của điện ảnh Việt. Đó là tính nhân văn, tinh thần cộng đồng, sức mạnh từ tình yêu Tổ quốc.

Nếu làm được những điều này, tôi tin rằng phim đề tài chiến tranh Việt Nam sẽ không chỉ là "hiện tượng theo mùa lễ hội", mà trở thành dòng phim có vị thế lâu dài, góp phần khẳng định bản sắc và sức mạnh văn hóa của dân tộc trong kỷ nguyên mới.

Xin cảm ơn ông!